Co to jest skala wg Fitzpatricka?

Thomas Fitzpatrick, amerykański dermatolog w 1975 roku opracował 6-stopniową skalę fototypów skóry. Najważniejszymi czynnikami wpływającymi na to, jaki mamy typ skóry są uwarunkowania genetyczne, reakcja na światło słoneczne i zwyczaje dotyczące opalania. Skala Fitzpatricka jest powszechnie akceptowanym w środowisku lekarzy medycyny estetycznej, dermatologów i kosmetologów sposobem określania typu skóry pacjentów. Jest to niezbędne aby bezpiecznie przystąpić do wykonywania określonych czynności związanych z zabiegami medycyny estetycznej, kosmetologicznymi i laseroterapii. Typ skóry można precyzyjnie określić na podstawie odpowiedzi na pytania wg Quizu Fitzpatricka. Taki quiz powinien być wykonany podczas konsultacji przed rozpoczęciem zabiegów.

Klasyfikacja fototypów skóry.

• I (celtycki);
• II (północnoeuropejski);
• III (środkowoeuropejski);
• IV (południowoeuropejski);
• V (azjatycki, północnoafrykański);
• VI (afrykański).

Fototyp I (celtycki) – charakteryzuje się jasną skórą z małą ilością melaniny. Skóra jest blada – porcelanowa, wpadająca w odcień różowy. Często wykazuje skłonność do podrażnień oraz zaczerwienień. Tęczówka takich osób zwykle jest w  kolorze niebieskim, natomiast włosy są rude lub w odcieniu jasnego blondu. Taka skóra zawsze narażona jest na pojawienie się rumienia oraz oparzeń słonecznych. W przypadku tego rodzaju skóry zaleca się wysoką ochronę przeciwsłoneczną – 50 SPF.

Fototyp II (północnoeuropejski) – cechuje się jasnym kolorem skóry. Cera jest blada, jednak bardziej mleczna. Tęczówka oka posiada kolor niebieski, szary lub zielony, a włosy są w odcieniach od jasnego do ciemnego blondu. Fototyp ten opala się bardzo trudno i zawsze na czerwono, często ulega poparzeniom. Z czasem jednak opalenizna zmienia kolor na brązowy. W przypadku tego rodzaju skóry zaleca się krótkie opalanie oraz stosowanie ochronę przeciwsłoneczną – 50 SPF.

Fototyp III (środkowoeuropejski) – charakteryzuje się większą ilością melaniny. Odporność na działanie promieni UV jest zdecydowanie większa od fototypu I lub II. W tym fototypie skóra również jest jasna, wykazująca odcień kremowy lub śniady. Kolor oczu jaki dominuje to szare, niebieskie, zielone lub brązowe. Natomiast kolor włosów wykazuje odcienie od brązu do ciemnego blondu. Na początku opalania pojawia się rumień jednak szybko ustępuje i pojawia się złotobrązowa opalenizna. W przypadku tego rodzaju skóry zaleca się stosowanie ochronę przeciwsłoneczną – 30-50 SPF.

Fototyp IV (południowoeuropejski) – charakteryzuje się oliwkową lub śniadą skórą, oczy są piwne, brązowe lub zielone, a włosy w odcieniach brązu. Skóra opala się szybko, od razu na brązowo. Bardzo rzadko występuje poparzenie słoneczne. Osobom z IV fototypem skóry zaleca się stosowanie kremów z filtrem 20 SPF.

Fototyp V (azjatycki i północnoafrykański) – skóra jest naturalnie ciemna dlatego osoby z takim rodzajem skóry łatwo się opalają w związku z tym bardzo rzadko ulegają poparzeniom słonecznym. Osoby z V fototypem skóry posiadają ciemne włosy (czarne) oraz brązowe oczy.

Fototyp VI (afrykański) – skóra jest niemalże w kolorze czarnym. Osoby takie nigdy nie ulegają oparzeniom słonecznym. Posiadają czarne włosy oraz oczy w kolorze brązowym.

W naszej szerokości geograficznej najczęściej spotykamy osoby z fototypem I-III.

Fototypy skóry a laseroterapia.

Podczas terapii laserowych należy bezwzględnie uwzględnić fototyp skóry pacjenta. Dla każdego fototypu należy dobrać odmienne parametry zabiegowe, a terapeuta musi posiadać specjalistyczną wiedzę jak postępować ze skórą z określoną ilością melaniny.  W laseroterapii bezpiecznymi fototypami skóry są fototypy I, II, III natomiast fototypy IV-VI, wymagają od specjalisty dużego doświadczenia zabiegowego. Dlatego tak ważne jest przeprowadzenie przed każdym zabiegiem patch testu (testu skórnego), aby określić optymalne parametry zabiegowe.

W naszym gabinecie podczas konsultacji określamy fototyp skóry wg skali Fitzpatricka oraz wykonujemy pach test aby zabiegi, które wykonujemy były bezpieczne i skuteczne.

Ciekawostka

• fototyp I: Hugh Grant, Nicole Kidman,
• fototyp II: Kate Winslet, Owen Wilson,
• fototyp III: Angelina Jolie, George Clooney, Brad Pitt,
• fototyp IV: Penelope Cruz, Jennifer Lopez,
• fototyp V: Serena Williams, Will Smith, Rihanna,
• fototyp VI: Naomi Campbell, Denzel Washington.

Autor: mgr Agnieszka Surgiel-Gemza, kosmetolog

1. Albrecht et al., Skin type differences in solar simulated radiation-induced oxidative stress, 2019, Br J Dermatol., 180, 597-603

2. Sachdeva, Fitzpatrick skin typing: Applications in dermatology, 2009, Indian J Dermatol Venereol Lepro, 75, 93-96 

3. Ciupińska M., Eris I., Frydrych A., Kosmetologia Pielęgnacyjna i Lekarska, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2010.